Lan bầu rượu - Calanthe

/ 9 February 2018 / Comments

Tên Tiếng Việt

Tên khoa học đầy đủ

Calanthe

Tên khoa học

Calanthe Lan bầu rượu là một chi địa lan phổ biến thuộc họ Orchidaceae với khoảng 200 loài. Chi được chia thành 2 nhóm - loài rụng lá và thường xanh.

Hoa này có rất nhiều mặt hoa, từ trắng tới hồng, từ đỏ thẫm tới tím nhạt.... Hoa rất bền (khoảng 30 ngày) không thơm nhưng bù lại nở mùa xuân. Có khi trúng ngay tết Nguyên Đán. Calanthe được xem là giống lan đầu tiên được các nhà thực vật lai tạo: Cây lan Calanthe Dominyl, lai tạo giữa Cal. Furcata x Cal. Masuta được Ông Domini một nhà thực vật tại Vielch tạo ra vào năm 1853, do sự cố vấn của GS Harris (Exeter, Anh)..Cây lan Calanthe lai tạo thứ nhì được 'đăng ký'là cây Cal. Veitchii (lai tạo giữa Cal. rosea x vestita)..

Calanthe là loài lan rất được ưa chuộng tại Nhật, cây được nghiên cứu khá kỹ và gần như 'hoàn chỉnh' để lai tạo ra những loài tuyệt đẹp, nở hoa cả trong mùa hè..

Nguồn gốc

Lan bầu rượu được tìm thấy ở Thái Lan, bán đảo Malaysia và Philippines ở độ cao khoảng 300 mét với một kích thước trung bình. Cây được gây trồng rất rộng rãi ở các tỉnh Nam bộ và mọc rộng từ miền Trung vào miền Nam.

Hình thái và cách nhận biết

Lan bầu rượu là loài lan đất, củ giả mập, thuôn dài thường thắt lại như bầu rượu hay thuôn con quay. Lá bầu dục thuôn dài đến 40cm, rộng 15cm. Cụm hoa xuất hiện trước khi có lá. Hoa trung bình màu hồng pha tím, cánh hoa dạng trái xoan nhọn, xòe rộng. Cánh môi có 2 thùy bên lớn, dạng bầu dục tròn,thùy giữa rộng ở đỉnh và chia 2 thùy tròn. Cựa dạng ống hẹp, dài 1cm.

Củ lan cao khoảng 5 - 10cm đáy hơi phình ra, đầu thu nhỏ lại và chỉ sống được trên một năm. Trên đầu củ mang từ 1 đến 4 chiếc lá to bản, dài chừng 35 - 50cm, rộng 10 - 15cm màu xanh nõn chuối. Lá lan thường vàng úa và rụng vào cuối mùa mưa hay vào thu khi trời bắt đầu lạnh. Sau một thời gian nghỉ ngơi, chồi hoa mọc ra từ đáy củ cao từ 20cm cho đến lm có từ vài hoa cho đến 20 bông. Hoa thường có màu trắng, vàng, đỏ hay hồng tùy theo giống, hoa đẹp nhưng không thơm và thường nở vào mùa xuân, nhưng cũng có khi vào mùa đông. Khi hoa tàn, mầm non mới có khi là một hay 2 mầm mọc ra, nhưng cũng có khi cùng mọc một lúc với chồi hoa.

Đặc tính và điều kiện sinh trưởng

Lan bầu rượu (Calanthe) được chia ra làm 2 nhóm: Rụng lá và không rụng lá, nhóm sau này có rất ít và thường mọc ở Trung Hoa và Nhật Bản.

Những loài rụng lá, được nuôi trồng rộng rãi hơn, thường có giả hành lớn màu trắng bạc, lá to, mở rộng có gân. Lan mau tàn và thường chết vào năm thứ nhì. Vào những mùa Thu, Đông, trong thời gian cây nghỉ, cây trổ hoa (thường màu trắng hay tím), nở rải rác dọc theo một cành cao, uốn cong; cần hoa này mọc lên từ gốc của giả hành đã rụng lá. Những cây lai tạo thuộc nhóm này, có thể cho hoa màu màu đỏ thắm khá đẹp như Calanthe Gorey X Grouville, hoa đỏ, bền, mọc trên một cần hoa dài đến 1 m

Nhóm thứ nhì, có lá xanh quanh năm, không rụng thường là những loài nguồn gốc từ Nhật, Korea, Trung Hoa. Nhóm này có giả hành nhỏ, lá mọc thành tán trải rộng. Cành hoa mọc từ gốc, mang trên cần nhiều hoa sặc sỡ với những màu thường gặp là vàng, hồng, trắng, xanh..Những nhà trồng hoa tại Nhật đã lai tạo được nhiều chủng rất giá trị