Cách tưới nước cho lan
Tuỳ độ giữ nước của giá thể mà ta cân đối lượng nước tưới. Chậu nhỏ cần tưới nước thường xuyên hơn là chậu lớn.
Tưới nước khi trời lạnh và tiêu chuẩn nước tưới
Nên tưới lúc thời tiết ấm áp, nhiệt độ của nước nên bằng nhiệt độ của đất, thời điểm tưới nên cân bằng độ ẩm trong 1 ngày.
Đối với phần lớn loại lan,để ý giá thể khô mới đc tưới tiếp (quy tắc 2 ướt 1 khô). Theo kinh nghiệm nghiên cứu thực tiễn và cả khoa học thì nếu tưới 1 lần trong ngày thì nên tưới lúc 10h sáng. Trời lạnh hanh khô mất nước nhanh, nhất là dòng rễ gió như đai châu, giá thể giữ nước kém thì tưới 2 lần. Tưới vào 7h sáng để rửa sương muối đọng lá và 1 lần vào 3-4h chiều.
Số lượng nước bằng kích cỡ giò lan (hoặc tưới cho giò lan chảy nước xuống/ đẫm giá thể/ phun bép 25′) , nhiệt độ bằng nhiệt độ của đất, nước tốt nhất là nước mưa đã ngâm 4-5 ngày. Độ pH của nước cần ở mức từ 5,5 đến 6,8 và độ muối trong nước cần phải dưới 500 ppm. Lạnh dưới 10 độ thì ko nên tưới và ko được tưới buổi đêm gây nguy cơ đốm lá/ thối bẹ lá.
Thời gian này thân thòng sắp vào kỳ nghỉ, phải kiểm tra thường xuyên các đốt của lá. Nếu thấy các đốt lá ở phần giữa thân phình to ra là khi cây đã hấp thụ đc đủ dinh dưỡng khoáng chất để nuôi hoa . Thân giữa phình to thì giảm nước dần dần ..
Sau khi thấy nó vàng 3-4 lá gốc thì lúc đó ta cắt nước và ngừng bón phân hoàn toàn.
Và thi thoảng tưới cho giá thể không bị khô và không khô rễ .(thường thì 1 tuần phun sương ẩm 1 lần vào gốc) Tới thời kỳ kích bông thì tạo độ ẩm mùa xuân nhân tạo tốt để cho hoa tùy thời điểm mong muốn.
Tưới nước bón phân phù hợp với kỳ sinh trưởng
VD CHU KỲ PHÁT TRIỂN CỦA PHI ĐIỆP VÀ HOÀNG THẢO NÓI CHUNG
– Mùa xuân là thời kỳ nảy mầm và ra nụ từ giả hành đã trút hết lá từ mùa đông năm trước. (tưới nước dần dần trở lại khi thấy cây đâm chồi non lớn 1 chút )
– Mùa hạ thu là mùa phát triển (tưới nước nhiều)
– Cuối thu thì thân sẽ thắt ngọn, ko sinh lá mới (giảm tưới dần)
– Mùa đông thì lá sẽ vàng và rụng dần từ lá ở gốc. Rồi sau đó trút hết lá là chính thức vào mùa nghỉ. (cắt nước)
(Tham khảo kn anh Nguyễn Ngọc Sơn, anh Lê Hoàng Nam)
– Giai đoạn phát triển bắt đầu khi thân mẹ nhú nụ và thân con mọc gốc mẹ bắt đầu mọc.Sau khi thân mẹ nở hoa xong thì thân mẹ dồn sức nuôi thân con,giai đoạn này cây con chưa rễ thì sống nhờ bầu sữa mẹ,cây mẹ càng mập cây con càng bụ. Giai đoạn này không chưa cần bón phân
– Thân tơ bén rễ thì giai đoạn này là giai đoạn phát triển,cây cần nắng,gió nếu thân nhỏ và yếu cần bổ sung thêm phân tăng trưởng.
– Khi cây thắt ngọn: Vẫn tiếp tục tưới sáng đẫm 2 lần sáng tối như bình thường, tùy mưa nắng thế nào mà bạn cân đối tưới nước , chủ yếu tập trung vào gốc. (Lúc này cây ngừng phát triển chiều dài mà tập trung tích dinh dưỡng vào thân)
Thời điểm cắt nước: Thời gian này phải kiểm tra thường xuyên các đốt của lá. Nếu thấy các đốt lá ở phần giữa thân phình to ra là khi cây đã hấp thụ đc đủ dinh dưỡng khoáng chất để nuôi hoa. Thân giữa phình to thì giảm nước dần dần ..
Sau khi thấy nó vàng 3-4 lá gốc thì lúc đó ta cắt nước và ngừng bón phân hoàn toàn. Và thi thoảng tưới cho giá thể không bị khô và không khô rễ .(thường thì 1 tuần phun sương ẩm 1 lần vào gốc)
Nếu để các đốt ngọn phình ra thì mới cắt nước cây sẽ rất rễ ra keki. Kiểm tra giá thể ko để khô quá hỏng rễ và teo cây. Ko để ẩm cây nên keki và bị thối rễ.
Nếu thân thân tóp ta chỉ 1 tuần phun sương ẩm ít thôi vào gốc 1 lần, tránh tưới giả hành mục đích chính là tránh tóp thân. Nêu thân vẫn căng mập thì ko cần.
Hướng dẫn chi tiết cách tưới
Tưới nước cho hoa cũng là một trong những vấn đề có thể ảnh hưởng trực tiếp đến sự sinh trưởng, phát triển của lan. Vấn đề tưới nước thế nào cho lan là phù hợp nhất được đặt lên hàng đầu.
Khi tưới nước cho lan phải chú ý đến các vấn đề như mưa, nắng nhiệt độ, độ ẩm tiểu khí hậu vườn, sự thông gió của vườn, đặc điểm giá thể , loài lan, chu kỳ sinh trưởng,…mỗi nhà vườn sẽ có những cách tưới khác nhau tùy thuộc vào quy mô vườn hoa phong lan.
Số lượng lan ít có thể sử dụng phương pháp nhúng chậu lan vào nước là phương pháp thích hợp nhất. Khi đó ta nhúng hẳn vào nước thì chậu và giá điều có thể ướt điều. Tuy nhiên phương pháp này cũng có mặt trái của nó là rất dễ lây lan bệnh từ cây này sang cây khác.
TƯỚI BẰNG NƯỚC GÌ?
Có nhiều loại nước như: nước sông, nước ao, nước mưa, nước máy và nước giếng.
Trong các loại đó nước mưa là tốt nhất, nó có nhiều chất tự nhiên, sau đó là nước sông và nước ao, nước này có độ phì lớn, nhất là nước ao màu hơi vàng lục. Nước giếng có nhiều chất khoáng nhưng không cần cho thực vật, dễ làm kềm hóa hoa.
Nước mưa rất tốt cho việc tưới lan. Thường thì tại các nhà vườn nước ngoài, họ dùng nhựa trong thông minh để làm mái. Còn nước mưa họ sẽ hứng lại vào bể chờ khoáng lắng đọng .
Thường thì tránh mưa đầu mùa và mưa cuối mùa. Nếu gặp mưa đầu, cuối mùa thì nên xịt, phun lại bằng nước trắng.
Nước mưa để sau 4-5 ngày, nước máy để 1-2 ngày trước khi tưới. Làm như vậy thì các chất ko tốt sẽ lắng đọng lại hoặc bốc hơi và độ Ph ổn định, nhiệt độ nước và đất gần giống nhau rồi tưới, cây dễ tiếp nhận..
Trước khi tưới có thể cho thêm vào nước mưa một ít vỏ quả, vỏ đậu ván tươi để làm nước chua hơn.
Độ pH của nước cần ở mức từ 4.0 đến 7.0 và độ muối trong nước cần phải dưới 500 ppm.
THỜI GIAN TƯỚI TRONG NGÀY VÀ THỜI GIAN CỦA BÉP PHUN
Nếu nước quá lạnh, nhiệt độ dưới 10 độ tốt nhất là đun nước ấm lên gần với nhiệt độ của đất, giả sử 20 độ còn không thì ko tưới, đợi thời tiết tầm giữa trưa ấm lên là ta có thể tưới
Thời gian tưới phụ thuộc vào mùa, nhiệt độ, độ ẩm của tiểu khí hậu, mưa nắng… cũng như kinh nghiệm riêng của từng người.
Tuy nhiên theo hệ thống becphun thì với khoảng thời gian tưới là 20-25 phút/lần, có thể áp dụng cho nhiều loại lan. Với khoảng thời gian giữa hai lần tưới, nếu bề mặt chậu vẫn còn khô ráo và nhiệt độ ấm giúp cây mọc rễ tốt hơn.
Mùa hè và mùa thu nhiệt độ cao cần tưới vào buổi sáng và buổi chiều, tránh tưới nước vào buổi trưa hoặc sau buổi trưa, vì nhiệt độ không khí cao làm cho cây dễ bị thương. Mùa xuân hoặc giữa thu trời mát mẻ thường tưới vào buổi trưa; còn mùa rét thường tưới vào lúc 10h sáng.
Ẩm độ vào lúc sáng sớm và chiều tối tương đối cao, giữa trưa lại thấp. Vì vậy cần tạo ra ẩm độ tương đối trong ngày, nếu tưới hai lần trong ngày thì bạn nên tưới vào lúc 9 giờ sáng và một lần vào 3 giờ chiều. Nhưng nếu bạn tưới một lần thì nên tưới vào lúc 10 giờ sáng là tốt nhất.
SỐ LẦN TƯỚI
Không có quy tắc nào hoàn toàn chính xác vì nó còn phụ thuộc vào các yếu tố: Ẩm độ, giá thể, chu kỳ sinh trưởng, đk tiểu khí hậu, loại lan… Mà từ đó ta cân nhắc số lần tưới và lượng nước tưới trong ngày.
Thường thì lan nên được tưới nhiều vào mùa nắng vì đây là mùa sinh trưởng của lan. Trừ những ngày mưa nhiều, còn lại ta phải tưới đều đặn trong những ngày nắng ráo. Mùa hè thời tiết nóng bốc hơi nhanh thường ta tưới 2 lần sáng tối.
Căn cứ vào tập tính và tình hình sinh trưởng của cây cảnh mà xác định lượng nước tưới. Cây trồng trong chậu trong kỳ sinh trưởng mạnh phải tưới nhiều nước, nhưng khi hoa nở lại tưới ít nước, nếu không sẽ làm hoa rụng.
Khi nhiệt độ thấp hoặc trời râm cũng nên tưới ít nước, vì lúc này cây bốc hơi chậm. Trời mưa mặc dù nước không thấm đến chậu vẫn không cần tưới vì cây có thể lấy nước trong không khí ẩm.
Nhưng mỗi loại lan một khác, mùa hè hoàng thảo tưới 2 lần, khi thắt ngọn thì giảm dần số lượng tưới cho đến khi lá rụng hết tức là hoàng thảo chính thức vào kỳ nghỉ thì ta ko tưới, ko bón nữa. Nếu thấy tóp thân thì phun ít sương ẩm 1 tuần 1 lần vào gốc, tránh phun vào giả hành.
Vanda tưới mỗi ngày 2-3 lượt, Cymbidium có thể tưới 2 ngày một lần, Cattleya và nhiều loại khác cần phải khô rễ rồi mới tưới….
LƯỢNG NƯỚC TƯỚI
Tuỳ độ giữ nước của giá thể mà ta cân đối lượng nước tưới. Chậu nhỏ cần tưới thường xuyên hơn là chậu lớn.
Thường thì khi tưới dung lượng nước tương đương với chậu cây, thí dụ chậu 1 gallon cần tưới 1 gallon nước. Tưới cho thật đẫm và thưa không nên tưới mỗi ngày một ít.
Tóm lại: điều mấu chốt của tưới nước là tưới vừa phải, ko quá nhiều, ko quá ít. Tưới quá nhiều đất bị nén chặt, không khí khó thông gây ra nhiều oxy làm ức chế hô hấp của rễ, khi thiếu oxy các loài vi khuẩn yếm khí hoạt động mạnh dễ làm cho bộ rễ bị thối. Nếu tưới nước không đủ cũng gây ra bệnh khô héo lá, thậm chí làm cho cây chết.
Biểu hiện thiếu nước của phong lan có thể nhận thấy rõ ở những giả hành nhăn nheo so với những loài đa thân, hay chùn lá đối với những loài đơn thân. Nếu không khí quá khô nên tưới lên lá xung quanh cây để làm giảm nhiệt độ, tăng độ ẩm và có thể rửa sạch bụi trên mặt lá, có lợi cho hô hấp, tăng khả năng quang hợp của cây.
Riêng khu vực thành phố Hồ Chí Minh: (mình ở ngoài bắc nên đã nhờ cô “Ha Vo” ở HCM thẩm định đoạn viết hướng dẫn cho khu vực HCM nên các bạn yên tâm)
thì tùy điều kiện nơi trồng ta sẽ có những lần tưới nước khác nhau. Nếu ở sân thượng thì bạn nên tưới nước 2 lần/ ngày vào mùa mưa, ở đất thì 1 lần/ ngày từ tháng 5 đến tháng 11 ( dương lịch). Từ tháng 11 đến tháng 4 thì đây là thời kỳ bước vào mùa nắng, ẩm độ không khí thấp nên ta tăng số lần tưới lên 3 lần/ ngày ở trên cao và 2 lần/ ngày dưới đất.
Từ tháng 2 đến tháng 5 là khoảng thời gian nghỉ của lan, vì thế lượng nước tưới vào mùa này cũng nên giảm xuống 1 lần/ ngày. Vì vào thời kỳ này các giả hành nhăn nheo do thiếu nước, một số loài sẽ rụng lá trơ trụi, nhưng bạn đừng quá lo lắng vì lan sẽ ra hoa cũng như tươi tốt vào mùa mưa đến. Bạn cũng có thể tưới sân thượng hay nền đất sẽ hiệu quả hơn cho sự phát triển của lan.
Nhà vườn cũng có thể dùng nhiều cách thức khác nhau để tưới lan.Nhưng khi tưới lan trực tiếp bằng vòi thì cần lưu ý không nên tưới quá mạnh vì có thể làm gãy cây hay thối những đọt non. Phương pháp tưới an toàn nhất là tưới bằng béc phun tự động cho các vườn lớn kinh doanh trên quy mô công nghiệp.
Vì vậy nếu trồng nhiều ta nên phân loại lan cùng chu kỳ sinh trưởng, phân biệt loại chậu/giá thể giống nhau để dễ chăm sóc. Nên chọn chậu cùng kích cỡ.
Xem thêm
