Bí quyết phối giá thể trồng lan
Trồng lan trong môi trường trồng nhân tạo không thể thiếu giá thể trồng lan, và giá thể cũng được coi là yếu tố quyết định sự sinh trưởng, phát triển của lan. Việc chọn giá thể tùy thuộc vào giống lan cũng như điều kiện trồng trọt, trong đó, có thể chọn một trong các loại giá thể sau khi trồng lan công nghiệp hoặc quy mô hộ gia đình.
1. Giá thể trồng lan bằng xơ dừa
Xơ dừa là loại giá thể thích hợp với giống lan Laelia. Khi sử dụng xơ dừa làm giá thể nuôi trồng lan, cần lưu ý đến chế độ tưới nước bởi xơ dừa không thoáng, không thoát nước, dễ dẫn đến tình trạng ngậm nước, gây thối rễ lan.
Đồng thời, thành phần xơ dừa chứa nhiều nước bên trong nên trước khi đem trồng lan, cần ngâm xơ dừa trong nước vài ngày rồi xả sạch lại để lượng muối trong xơ dừa bị loại bỏ. Bên cạnh đó, xơ dừa dễ mục, dễ mọc rêu và trọng lượng nhẹ nên quá trình trồng lan bằng xơ dừa, cần quan sát để có giải pháp thay thế xơ dừa mới thích hợp.
2. Giá thể trồng lan bằng vỏ cây
Vỏ cây cũng là loại giá thể lý tưởng để trồng lan, trong đó, vỏ cây thông được cho là phù hợp nhất bởi trong vỏ cây thông có chứa chất resin sát khuẩn cao, lâu mục, không đóng rêu và ít mầm bệnh gây hại. Còn với những loại vỏ cây khác, cần lưu ý quan sát tình trạng của vỏ cây, nên chọn những loại vỏ cây lâu mục, không ứ đọng nước, ít chứa mầm bệnh để quá trình trồng lan không ảnh hưởng đến sự sinh trưởng, phát triển và ra hoa của lan.
3. Giá thể trồng lan bằng dớn
Dớn là tên gọi của sợi thân và rễ dương xỉ. Ưu điểm của dớn là hút ẩm tốt, không bị đóng rêu, tuy nhiên, khi trồng trong chậu thì dớn lại không có độ thoáng cần thiết. Khi chọn dớn làm giá thể trồng lan, lưu ý không chọn những sợi dớn quá vụn vì chúng dễ mục nát, gây bí và không thoát nước ở chậu trồng.
4. Giá thể trồng lan bằng rêu
Rêu là giá thể thích hợp để trồng các loài lan trên cành cây hoặc các loài lan trong chậu gỗ. Tuy nhiên, vì rêu khá đắt tiền nên không phù hợp với quy mô trồng công nghiệp. Khi chọn rêu làm giá thể trồng lan, nên chọn những loại rêu nhập cảng từ New Zealand hoặc Brasil với đặc điểm màu vàng rơm, có tác dụng trừ nấm mốc. Không nên chọn các loại rêu bản xứ hoặc có nguồn gốc từ Canada có màu nâu đen hoặc nâu xanh vì trong thành phần có chứa phẩm chất gây hại cho lan.
5. Giá thể trồng lan bằng than củi
Cần phân biệt than củi với các loại than đá khác được dùng để đốt lò. Giá thể được chọn để trồng lan phải là than củi, tức là than được đốt từ củi. Ưu điểm của than củi là bền, có thể trồng lan đến 5 - 6 năm, đồng thời, chỉ với một kích cỡ than củi, có thể trồng cho nhiều loại lan lớn nhỏ khác nhau. Đặc biệt, than củi hạn chế sự phá hại của một số loại côn trùng, đặc biệt là ngăn chặn hoàn toàn sự xâm nhập của sên không vỏ.
Tuy nhiên, hạn chế của than củi khi sử dụng làm giá thể trồng lan là giữ muối và phân bón, vì thế, định kỳ 1 - 2 tháng, nên tiến hành xả than củi với nước để hạn chế tình trạng nhiễm mặn, ảnh hưởng đến cây lan.
6. Giá thể trồng lan bằng đá núi lửa
Tương tự như than củi, đá núi lửa cũng có các ưu điểm là thoáng hơi, không bị mục, không ... và một số nhược điểm là dễ ngấm nước, giữ muối,... Vì thế, cũng nên xả nước cho đá núi lửa khoảng 2 tháng 1 lần để hạn chế hiện tượng giữ muối trong đá núi lửa.
7. Giá thể trồng lan bằng đá bọt
Khi sử dụng đá bọt để làm giá thể trồng lan, người ta thường trộn chúng với rễ cây hoặc vỏ thông bởi đặc tính của đá bọt là nhẹ và thấm nước. Sự kết hợp giữa đá bọt với rễ cây hoặc vỏ thông sẽ tạo nên một hỗn hợp giá thể thoáng khí, lý tưởng để trồng các loại lan có rễ nhỏ.
Một vài công thức phối chế giá thể trồng lan phổ biến ở Việt Nam, được áp dụng cho một số nhóm lan chính:
- Giá thể cho địa lan (Cymbidium): 5 phần vỏ thông nhỏ, 2 phần vỏ thông vừa, 1 phần cát số to, ½ phần gỗ thông đỏ.
- Giá thể cho lan Cattleya, lan Lealia, lan Hồ điệp - Phalaenopsis: 6 phần vỏ thông vừa, 2 phần vỏ dừa lớn, 2 phần đá xanh hoặc đá xốp, 1 phần đá bọt, ½ phần gỗ thông đỏ.
- Giá thể cho lan Dendrobium: 4 phần vỏ thông vừa, 2 phần vỏ dừa lớn, 4 phần đá xanh hoặc đá xốp, ½ phần gỗ thông đỏ.
- Giá thể cho lan Hài, lan Vũ nữ - Oncidium: 6 phần vỏ thông nhỏ, 2 phần vỏ dừa nhỏ, 1 phần than nhỏ, 1 phần đá bọt, ½ phần gỗ thông đỏ.
Xem thêm
